eddy verslag deel 2

Ambon stad is zoals al eerder vermeld in opbouw. Waar 2 jaar geleden alleen maar kraampjes stonden, staan nu daarachter weer winkeltjes. Niet echt groots. Maar het begint allemaal weer te bloeien.
Ambonplaza is 1 groot islamitisch gebeuren: je weet wel ….. alles op en in elkaar veelal dezelfde dingen zie je dan. Wat ik hier wel heb gemerkt is dat men iets nieuws heeft uitgevonden: “ sorry, …. Vaste prijs!” . Dus het afdingen zou je kunnen vergeten, als je niet als antwoord geef dat de verkoper helemaal gek is geworden en dat hij iets van de prijs af moet doen. Zodra zo iemand de prijs heel langzaam laat zakken, dan is hij de prooi geworden en jij de jager….. leuk is dat! Het lukt altijd. Op de Ambonplaza iets vinden lukt bijna altijd het is 1 groot Islamitische markt. Verschillende verdiepingen en ontzettend druk! Een T-shirt voor een
doorsnee mens is altijd wel te vinden, maar een T-shirt maat voor Melvins vader is praktisch onmogelijk. Vooral als je zoekt naar een T-shirt met opschrift. But we won’t give up(we geven het niet op)! Al zou er “ I love indonesia” opstaan, dan doe ik net of ik niet kan lezen en krijg jij ‘m. Voorlopig hebben we het nog niet! De lawaai van een 3 etages grote mall, vol met mensen en kledingzaken waar de spullen torenhoog opgestapeld staan. Het stinkt er, maar dat moet ik toegeven; dat doen de mensen zelf. Vuil word gewoon op straat gegooid of gewoon daar waar je staat. Het is ook niet raar, want er is geen vuilnisbak te vinden.
De winkels op het christelijke gedeelte kent zijn eigen verhaal. Hier is het wel wat soberder, maar in flinke opbouw! Je ziet verschillende soorten kleding hangen en er hangt ook moderne kleding tussen. De kapper is sowieso fantastisch, met zijn tondeuse ben je zo klaar voor 2 Euro. Wil je wat meer stijl zoals Melvin, dan wordt dat gewoon op dezelfde manier gedaan, waardoor het wat korter is uitgevallen dan de bedoeling was. Weet die jongen veel wat Melvin bedoelt??? Na de Tondeuse strijd, de strepen in zijn haar er uit scheren met een mes. Dat deed hij gelukkig goed. Ik denk dat hij veel geoefend heeft met een wat groter (kap-) mes. De finishing touch : Massage. Ik moet eigenlijk zeggen dat het meer proberen is om je nek 360 graden om te draaien. Zowel links- als rechtsom. Wat heeft die Melvin er lang last van gehad zeg! Eerst waren zijn haren te kort daarna als toegift een massage waarbij een Sumo worstelaar je eerst stevig in je schouders zit te wringen tot er bijna bloeduitstortingen ontstaan en als beloning je nek verrekt voor een week dat het lijkt alsof je nek als een sandwich tussen 2 betonblokken heeft gezeten. En dan nog, terima kasih(dank je wel) zeggen, complimenten geven en een fooi…… we hebben er verschrikkelijk om gelachen(Mel niet).
Het is iedere dag file in Ambonstad. De files worden meestal veroorzaakt door de verkeersregelaars. De politie dus. En wat ze doen, ik begrijp er helemaal niets van. Ze geven wat aanwijzingen die helemaal niet opgevolgd worden en als ze opgevolgd worden, dan staat het verkeer dat stilstaat uren lang in de rij. De brommers zijn gigantisch in getale en schieten kriskras door elkaar heen. We hebben gelukkig heel weinig ongelukken meegemaakt, want hoe komt een ambulance hier makkelijk doorheen. Het wordt dus georganiseerd in Ambon. Wat erg opmerkelijk is, is dat het altijd file is in het christelijke gedeelte, terwijl het islamitische gedeelte beter doorrijd. Ondanks dat het evenredig druk is. Nu zijn de wegen op het christelijke gedeelte heel slecht en soms zelfs modderig, terwijl bij het islamitisch deel alles geasfalteerd is(eigenlijk is dit nooit anders geweest; waarom weet ik niet).
Cake of koekjes eten met koffie of thee is heerlijk in de ambon stad. De KFC hebben we ook gebruikt(op het christelijke gedeelte, want daar is het nieuw). Tijdens ons verblijf in Ambon was het de tijd van “vasten”. Een Islamitisch iets, waar er uitsluitend gegeten wordt in de tijd tussen zonsondergang en zonsopgang. Nou, we hebben ze in de KFC zien eten hoor. Ze verraden zichzelf door de hoofddoeken, maar binnen het christelijke gedeelte, komen hun familieleden of kennissen heel weinig of niet, zodat ze minder de kans hebben om ontdekt te worden. Niets nieuws onder de zon hoe schijnheilig ze zijn en hoe dit geloof zijn kracht verliest.
Het Islam is erg dwingend en discriminerend en krijgt tevens alle gratie van de regering. Zo kan een moskee zonder toestemming midden in een dorp geplaatst worden, terwijl men voor een christelijke kerk apart toestemming moet vragen van de regering en de gemeenschap.
Wij werden gereden door Johnny Kaijadoe(mijn neef). Iedere dag was hij er weer en deed wat wij wensten en soms zelfs van heel vroeg tot ’s avonds laat. De auto kostte ons 400.000 roepia(een kleine 40 Euro) per dag(dat was alleen nog maar de huur van de auto) wat extra’s voor Johnny en eten en drinken. Omdat je toch aardig wat tijd in de auto doorbrengt draaide Johnny iedere dag dezelfde muziek. Hierdoor ga je automatisch na een paar dagen de tekst kennen en daardoor ook meezingen. Althans je denkt dat je de tekst kent…. Zo zingt dewi : anak laki laki na na na na na nanananan anak laki laki. Na een paar dagen deed Melvin dat ook. Aan het einde van de vakantie ambon, waren we nog steeds op hetzelfde nivo, anak laki laki na na na na na nanananan anak laki laki maar dan harder waardoor je heel het liedje niet meer verstond…….. dat is heel leuk! We hebben de CD zelf gekocht, zodat we thuis kunnen oefenen met de karaoke!
Zo reed Johnny ons (behalve naar de familie in Waai)naar bezienswaardigheden zoals Pintu Kota (deur van de stad) waar we prachtige foto’s hebben genomen en naar boven zijn geklommen om lekker te relaxen. De overgang van Ambon Zee in Banda Zee ligt hier. Een schitterende picnic lokatie. Pintu Kota ligt heel dichtbij het dorpje Latuhalat. Hier woont de familie van Gerrit Guttenberg(mijn zwager). De familie van de familie Westplaat (excuus als ik het verkeerd spel). We zijn het huis gaan bekijken die de familie Guttenberg(uit Nederland)hebben laten bouwen. Mooi groot huis waar we even hebben gezeten. De vrouw was thuis met de kinderen die net een middagdut deden op de grond. Haar man was naar Ambonstad. We bleven niet lang, want er was niet veel te vertellen. Na wat foto’s te hebben genomen, zijn we weer op pad gegaan, waar we onderweg gestopt zijn om te lunchen en Dewi naar de kapper kon. Mooi plekje, waar de meeste zeilers voor de Banda Sail gebruik maken van het nabij gelegen hotel omdat de start van de Banda Sail hier is.
We zijn naar Karam Pandjang gereden om bij Bung Cun en Usi Len Bakarbessy langs te gaan, maar ze waren niet thuis. Dus heb ik een briefje tegen het raam geplakt met mijn telefoonnummer. Vervolgens zijn we foto’s gaan nemen van de Martha Christina Tiahahu Standbeeld.
Hoenimoea(Liang) is een deel dat tot de Desa Waai hoort. Een prachtig stuk land waar binnenkort een elektriciteitscentrale wordt gebouwd. Een prachtig mooi stukje strand en superwater. Zonde dat we hier niet konden zwemmen, omdat iedereen om ons heen draaide, gesprekken met je wilde voeren omdat je uit Holland komt en vooral irritant veel herrie maakten. Tonny was de enige blanke daar op het strand dus de ogen en aandacht waren op haar gericht. Iedereen wilde zo dicht mogelijk bij ons in de buurt komen. Zo lagen we eerst alleen op een deel en na 5 minuten, lag er iemand ongeveer 5 meter van ons vandaan om vervolgens iedere 2 minuten dichterbij te komen tot hij zowat naast me lag. Toen we ons omdraaiden zagen we dat iedereen dichterbij ons was komen te zitten en liggen, zodat Tonny en ik ons verplaatsten. Mel en Dewi bleven omdat Mel wilde meevoetballen met de jongens. We werden bij de verhuizing door een groep mensen vergezeld waardoor we ons zeer ongemakkelijk gingen voelen. Hierdoor voelde ik me gedwongen om er iets van te zeggen, maar het kwaad was al geschied. Tonny had er eigenlijk al geen zin meer in, maar wilde de pret niet drukken. De drukte bleef op een afstand en wist precies wat ik bedoelde. Het had dus effect. Een groep meiden wilden graag nog een foto met ons. Hierin kwamen we tegemoet, mits het bij 1 foto bleef en dat ze daarna op….. Jammer van de lokatie, want we hebben hier 2 dolfijnen zien zwemmen; zo dichtbij het strand. Een prachtige ervaring qua lokatie, maar niet qua menselijk gedrag.
Daagjes voor onszelf, hadden we ook ingepland. Lekker uitslapen en daarna Ambonstad met de Betjak door, is gewoon een ware belevenis. De drukte, de mensen, het verkeer, de geuren, de zooi langs de wegen, de activiteiten in verband met de vakantiedagen(voetballen; basketballen, etc sportende kinderen), de marcheeroefeningen voor de feestdagen(georganiseerde als niet-georganiseerde). Georganiseerd: in uniform en gelijkmatig. Ongeorganiseerd, verschillende kleding vaak pubers (vaker ook nog aangeschoten)die ook nog es ruzie maakten met passerende weggebruikers.
Zo hebben we een speedboot gehuurd (800.000 roepia) om ons naar het eiland Saparua te brengen. Een tocht van ongeveer 2,5 uur over zee waar we Haruku passeren en een klein stukje Nusalaut hebben gezien. Op Saparua meerden we aan bij het Dorpje Haria. Een leuk dorpje: rustig en opgeruimd. We zijn na wat boodschapjes(brood en drank) naar Benteng(Fort) Duurstede. Een Fort gebouwd door de Nederlanders om de complete kruiden en specerijen handel te overheersen. Een stukje geschiedenis vertelt dan ook over de zogenaamde Hongi Tochten, waarbij iedereen zijn specerij opbrengst aan de Nederlander moest verkopen voor heel weinig. Zij die dat niet deden ondermijnden de overheersing en werden vermoord. Saparua is ook een eiland waar Pattimura (molukse vrijheidsstrijder inmiddels omgedoopt tot Indonesisch vrijheidssymbool) is geboren en waar zijn eerste strijd tegen de Nederlandse overheerser plaats vond.
Op Saparua was het schitterend weer. Heel warm eigenlijk. Maar als je boven de Benteng op 1 van de buitenmuren ging zitten, dan kijk je naar de zee en had je aardig wat wind tegen je lichaam waardoor het lekker toeven is. Hier hebben we ook ons eten genuttigd. Na ongeveer 2,5 uur op de benteng, zijn we weer teruggegaan. Snoepjes uitdelen enzo en vervolgens weer aan boord gegaan om weer naar Tolehu te gaan op het eiland Ambon.
Na een afspraak gemaakt te hebben met Bung Cun Bakarbessy, hebben we ze thuis opgezocht in Karam Pandjang. Heel gezellig met ze zitten praten en tevens gevraagd of Bung Cun kontakt op wilde nemen met Berti Bakarbessy dat wij naar Masohi op het eiland Ceram op bezoek wilden bij Tante Abi Bakarbessy. 20 Jaar geleden heb ik daar in huis geslapen en de overtocht van Ambon naar Ceram heb ik toen met tante Abi en oom ???? natuurlijk gezamenlijk met Bung Coen(zwager) en Usi August(zus), Gerrit(zwager), Saar(zus) en Simone(nichtje) en Joop(broer). Nu ik heb gehoord dat zij nog leefde, inmiddels 94 jaar, wilde ik haar nog ontmoeten. Nu kon ik dit combineren met het weer ontmoeten van Berti Bakarbessy en Peet Rumalaiselan(zoon van Oom Anis en Tante Saar). Heel spannend dus allemaal, want het is een tocht van ongeveer 3 uur met de ferry vanuit Tolehu. Als de zee maar mee werkt. Nou, dat was dus ook zo. De zee was ontzettend kalm en de Ferry was stampvol. Waar ongeveer 200 mensen op kunnen, gingen er ongeveer 300 mensen mee die op en in elkaar en tegen elkaar zaten en stonden. Doordat Johnny vrienden heeft die aan de kade werken, hebben we nog 2 zitplaatsen weten te veroveren(ik denk dat de mensen gewoon hebben moeten opschuiven) maar Tonny en Dewi konden lekker zitten tussen de mensen terwijl Mel en ik ons staanplaats afwisselden met zitten aan dek. Een geweldige ervaring hebben we aangedaan in Ceram.
Allereerst de ontmoeting met Peet(1 na de jongste van Oom Anis en Tante Saar) en zijn vrouw en enig kind(Zoon) en Berti Bakarbessy was warm. We werden door Berti met privé chauffeur naar hotel Isabella gebracht. Een niet alleen maar sober, maar ook vies hotel waar men nog niet van een schone kamer heeft gehoord. Toen ik het personeel aansprak om de kamer nog een keer schoon te maken, deden ze dit, maar keken ze Tonny heel vuil aan alsof zij de schuldige was dat de kamer niet schoon was. Toen ze klaar waren, ben ik gaan inspecteren en ze opnieuw de opdracht gegeven om de badkamer een betere beurt te geven. Nou je wilt niet weten hoe blij ze hiermee waren. We hadden geen lakens om over ons heen te gooien, maar dekens die gewoon niet fris waren(dewi en Mel hadden een aardige mieren partij op hun dekens, dus hebben we geen dekens gebruikt. Ik heb extra handdoeken laten komen om toch iets over ons heen te hebben als we sliepen. Nadat wij een andere kamer hebben gekregen dat extra is schoongemaakt, zei Melvin dat zij geen airco en geen warmwater op de kamer hebben. Ook voor hun heb ik een andere kamer geregeld. We zijn voor we het hotel uitgingen om te gaan eten, de kamer gaan inspecteren. Op het oog leek het een geschikte kamer met Airco die het doet. Maar toen we na het eten weer terugkwamen, stond er al een stel kakkerlakken op de bewoners van de kamer te wachten. De eerste werd door de onderkant van de deur uitgeperst en vermorzeld, de ander wist te ontkomen. De kamerjongen probeerde op de kakkerlak te stappen maar stapte een paar keer mis. Ton schoot als een kanonskogel door de gang en dewi liet haar tenor flink klinken dat ik direct verwachtte dat iemand een hartverzakking ervan kon krijgen. Melvin dacht van wegwezen …….tja ….. dan moet iemand blijven staan. Ik verdreef samen met de inmiddels bijgekomen en met een paraplu bewapende Tonny , de kakkerlak een andere kamer in. Ziezo! Opgeruimd staat netjes. De volgende avond stond voor ons kamer eenzelfde tafereel te wachten. Wie stond daar met zijn handen in zij alsof ‘ie zeggen wilt : Hellooho, drie keer raden wie ik ben! Tonny’s tenor werd hierbij zeer getest en goed bevonden! Een gigantisch grote kakkerlak! Dewi zei gelijk : zo! Nu mogen jullie lekker de hele nacht opblijven om de 2e kakkerlak te vinden. We sliepen beide als een os! Isabella is een hotel waar we nooit meer zullen boeken. Nadat we onze spullen hebben neergezet zijn we met Berti naar tante Abi geweest. Ze is ziek en oud; mager, maar wilt nog steeds alles weten en het voor het zeggen hebben. Zit op de bank en blijft daar ook de gehele dag. De familie is zeer gastvrij en zeer vriendelijk en lief. Een van de vrouwen is getrouwd met een Matahelumual(ik denk uit Waai, familie van Bapa Daan). Na thee te hebben gedronken werden we door Berti door Masohi geleidt in de auto. Daarna zijn we gaan slapen in het hotel. Toen we wakker werden, zaten Berti en Peet+vrouw en kind al klaar in de receptiehal. Lekker zitten kletsen tot Berti zei van zullen we gaan eten. Dat klonk als muziek in de oren. Dus wij instappen en reden weg tot het huis van tante Abi. Daar bleek men voor ons gekookt te hebben en was inmiddels ook Bung Cun karam Pandjang met zijn gezin ook gearriveerd te zijn. Reuze gezellig was het dus. Het eten was me lekker….. toen we klaar waren bleven we nog napraten voor de volgende dag, als we naar Tamilouw gaan om de druipgrot te bezoeken.
De tocht met 2 SUV’s naar Tamilouw ging over bruggen van massief beton tot metalen geraamten met daar overheen balken waar je overheen kon rijden. Mooi uitzicht over de kampongs die nog vrij primitief zijn. Heel sporadisch zie je nog iemand met een banijang merah(rode hoofddoek) lopen. Dit zijn de oorspronkelijke bewoners van Ceram die 20 jaar geleden nog in lendedoek liepen, maar nu niet meer. Eindelijk komen we in Tamilouw aan waar het verhaal is dat hier de eerste islamitische vrouw, uit de islam trad om christen te worden waardoor ze kon trouwen met een christen. Haar man kwam uit Waai. Leuk he! De grot is ongeveer 21 jaar geleden gevonden toen met een weg wilde maken over de berg bij Tamilouw. Bij toeval werd er een gat in de berg geslagen waarna de grot gevonden is. Een prachtig druipgrot die 21 jaar na dato wel wat heeft geleden. Het gezelschap waar we de grot mee ingingen bestond uit Bung Cun Bakarbessy met zijn complete gezin: Usi Leni, Hedy, Dela, Rio, rivaldi de 2 meiden van matahelumual ceram: Anestasia en Iren, Berti en de chauffeur en wij vieren. Een lekkere gezelschap dus.
Na de grot zijn we een stukje terug gaan rijden om te stoppen aan het strand. Daar werden we getrakteerd op een door de Bakarbessy’s voorbereidde picknick. Lekker eten: ketoepat, groente, droog vlees en vis zand, zee en koele bries maar vooral ook zon. Geweldig in 1 woord. Na het picknicken zijn we terug gaan rijden naar Kwaku waar we gezwommen hebben in super helder water en een kiezelstrand. Terug naar het hotel gegaan om ons op te knappen en uit te rusten waarna we weer opgehaald werden door Berti omdat we weer verwacht werden voor een diner bij de familie Bakarbessy. Verzadigd en voldaan ’s avonds terug in het hotel, zijn we lekker gaan slapen onder de handdoeken…. Hahaha knock-out!
We waren aanstonds van plan om de volgende dag om 09.00 uur vanuit Masohi weer terug te gaan naar Ambon, maar door het Suikerfeest voer de ferry niet aan op Masohi dus ook niet naar Ambon. We moesten hiervoor ongeveer 200 km afleggen naar Kairatu Waipiri. Eigenlijk wel een geluk bij een ongeluk, want jeeee wat een prachtige rit was dit. Dat Ceram tot de tropische regenwouden hoort, werd nu pas duidelijk. Prachtige regenwouden hebben we mogen aanschouwen en daar hebben we dan ook vele foto’s van genomen.
Ceram is een prachtige eiland. Je zult niets vergelijkbaars op het eiland vinden als je het op Masohi alleen houdt. Masohi is flink vooruit gegaan namelijk ten opzichte van 20 jaar geleden. Het is inmiddels een stad geworden in Ceram. Moderner omdat er een groot winkelcentrum is en een mooi voetbal stadionnetje dat me aan het oude Sparta Stadion in Rotterdam: Spangen. Voetbal is een populaire sport geworden in de molukken. Tevens modernere huizen verzorgd en super goede wegen. Dat geldt tevens voor alle wegen die wij bereden hebben. Een super vooruitgang dus!
De terug reis vanuit Kairatu naar Hoenimoea(Liang) met de Ferry duurde circa 5 kwartier en was zeer comfortabel omdat we VIP zitplaatsen hadden. Johnny stond al klaar aan de overkant om ons naar Waai te brengen en vervolgens naar het hotel Baguala in Suli.
Baguala is een simpel hotel dat merkten we toen we de eerste nacht daar doorbrachten. We hebben het voor elkaar gekregen om voor Ton en mij een andere kamer te krijgen die extra extra gecleand is. Daar moesten we het maar mee doen. Verder was Ton niet lekker, waardoor alles haar een beetje irriteerde. Het Suikerfeest was gaande, de scholen hadden vakantie en daarom was het hotel ook overladen van gezinnen die er niet om liegen. Hard pratende kakeltantes en mannen die hard praten en dan nog kinderen die in het zwembad heel veel plezier met elkaar hadden, maken het niet makkelijk voor je als je niet lekker bent. De hunkering naar rust groeit. We raken vermoeid en het einde is er nog niet. Het moest zo zijn dat de Baguala hotel precies geplaatst is bij Tongka Tiga. De plek waar de 3 gebroeders Waai, Suli en Hutumuri de wegen scheidden en hun eigen lokatie uitkozen. Leuk is dat!
De nieuwe kerk is nog steeds in aanbouw. Dus de kerk die wij 2 jaar geleden betraden deden we dus ook nu. We kennen de wegen dus was het heel leuk om dit 2 zondagen te mogen meemaken. Beide zondagen waren mooie diensten waarin ook gospelgroepen en zangkoren hun kunsten vertoonden. Uitzonderlijk was de blinden gospelgroep. Heel mooi zongen zij de dienst voor! Maar een eer was het dat een Waainese en vooral ook nog familie van ons : Litha Kaijadoe, de dochter van Johnny de 2e zondagdienst heeft geleid. Een perfecte dienst met het liturgie via een beamer vertoond. Litha gaat hoopt ze volgend jaar haar studie vervolmaken waardoor ze werkelijk dominee wordt. Ze moet dan in Toga en natuurlijk gaat dit gepaard met een feest. Dit betekent dat er vanuit Nederland sponsorgeld gevraagd zal worden. Dus de vraag komt vanzelf vanuit Ambon wat ze nodig hebben aan geld. Johnny zegt dan ook dat het makkelijker is als het niet alleen van 1 of 2 personen afhangt. Maar vermeld er wel bij dat hij dit zelf niet kan dragen.
Na de 2e zondagdienst hebben we aan Hermanus gevraagd of hij ons naar Pulau Pombo kan brengen. Omdat we dit al eerder in de week aan hem hebben gevraagd heeft zijn vrouw vis en kasbi(soort cassave) en tjolo-tjolo voorbereid zodat we op Pulau Pombo konden picknicken. Ongelooflijk he. Hermanus heeft de kleine Manuwai beschikbaar gesteld. Daar kunnen zo’n 50-80 mensen op. Iedereen wilde wel mee, maar vooral veel kinderen. Zie de foto’s, want het is echt ongelooflijk leuk geweest. Het leek wel een boot vol vluchtelingen. Maar ……. Pulau Pombo is niet meer zoals het was. Niet meer dat eilandje dat verlaten op zichzelf staan en waar bijna niemand verbleef. Het mooie witte is nu bezaaid met afval en de koraalriffen zijn heel moeilijk te benaderen. Daar kwam nog bij dat het regende. Maar dat mocht voor velen de pret niet drukken. Er werd luidruchtig gezwommen en we waren zeker niet de enige op Pulau Pombo. Het was bijna vol!
Ondanks dat was het heel leuk om iedereen met elkaar bezig te zien. Na de picknick, besloten we om terug te gaan naar Waai. Op weg naar huis regende het, Iedereen was stil en de boot die bestuurd en gevaren werd door de familie Rumalaiselan voor en achter was even stil. Toen besloten wij om in de regen snoepjes uit te delen en de vreugde kwam weer terug. Iedereen lachte weer en Waai was weer in zicht. Door de vele regen is er veel rotzooi aan de kust dus was de weg naar de kust vanuit de boot en ware hindernis om te overbruggen. Eddy verkouden en misschien ook vele anderen, maar dat mocht de pret niet drukken. We snelden naar de auto om vervolgens naar het hotel te gaan en ons daar zo snel mogelijk op te frissen en om te kleden, want de familie wacht op ons voor ons afscheidetentje. Ik heb hiervoor Mery Rumalaiselan (dochter van tante Saar)gevraagd om te koken voor de familie. Voor de verwachte opkomst vroeg ze 600.000 roepia, maar volgens tante saar gaf Bram 200.000 extra omdat de 600.000 niet toereikend was. Ze kan me nog meer wijs maken dus ik in volle vertrouwen haar de 800.000 roepia gegeven(ongeveer 80 Euro). Ik zei er gelijk bij dat als ze iets overhield, dit voor de keukenvrouwen is! Dat waren Mery en Lady voor zover ik het kon controleren. Maar goed, tante saar wilde nog graag extra stoelen hebben, of ik dat nog wilde kopen. Ik dacht bij mezelf, die is me brutaal. Eerst zoveel van de familie gekregen, daarnaast heeft ze de meeste stoelen van iedereen ……. Ach ik onthoud het maar! De stoelen zijn gekocht en kunnen opgehaald worden in Ambon. De volgende keer(met God’s zegen) hou ik het bij de Kaijadoe’s.
Het zou een speciaal etentje worden dit keer. Iedereen moest voor de camera. Zichzelf voorstellen per familie en de volgende vragen beantwoorden : wie ben je – wat is je leeftijd – wie zijn je vader en moeder – hoeveel kinderen heb je – wat is je beroep – zitten je kinderen nog op school – welke school. Het was heeeeeeel leuk. Iedereen wilde er aan meewerken. Het was dus lachen, maar het belangrijkste is dat we wat meer info krijgen! Heel erg leuk! Litha ging ons voor in een gebed en toen gingen we eten. Lekker eten : koho-koho ; ikan rica-rica; lekker soep – kasbi – patatas(zoete aardappel – ajam goreng tepong roti en nog meer. Lekker allemaal . Natuurlijk ook drank. Ik ben sopi (de sterke drank van Waai: d.i. palmwijn dat gefilterd en gedestilleerd is)gaan halen en bruin bier. Dat hebben ze gemixt en dronken ze heel vlijtig uit. Het was zeer gezellig allemaal. Toen de afscheid. Ik mocht het afsluitend woord doen. Hierbij heb ik gewezen op wat we gedaan hebben voor wat betreft mijn vaders land. Dat ik bemerk dat de saamhorigheid wat minder is geworden. Men moet wat meer(weer) elkaar aanspreken en bijstaan. Niet het principe van ikke ikke ikke en God voor ons allen, maar denken aan de toekomst van de kleinkinderen en achterkleinkinderen van Rumalaiselan. Dat zij een andere toekomst mogen krijgen dan hun ouders een betere toekomst. Daar kunnen zij met de middelen die zij hebben, aan werken en daar hebben ze ons niet bij nodig. Ze moeten zelf aan de gang. Het land rendabel maken. Niet achterover leunen en je hand ophouden. Ik kon het niet laten om te zeggen dat ze moesten inzien dat zij niet vooruit zijn gegaan ondanks dat ik heb gezien dat alles om hun heen wel vooruit gaat. Schijnbaar worden er fouten gemaakt in de opvoeding. Met elkaar hier verandering aan brengen geeft ons in Nederland een beter gevoel. Een gevoel dat we elkaar als broeders en zusters missen en niet omdat we vrienden moeten blijven anders wordt er niet gedoneerd. Als je geld vraagt voor een studie, dan leg je de verantwoordelijkheid bij ons neer. Spaar voor de studie van je kind maak je 10 kinderen, dan kun je voor de toekomst van 10 kinderen zorgen. Zo niet, schrijf me………ik stuur wel een miljoen condooms! (dat laatste heb ik zelf er bij verzonnen! )
We zijn met ongeveer 30 mensen naar de brug gaan lopen waar we Waai voor het eerst lopend betraden. Nu stappen we, nadat we afscheid hebben genomen van elkaar, met de nodige traantjes en pijn in de hart, in de auto om Waai weer voor een tijd(God mag weten hoelang) achter te laten. Het is stil in de auto ondanks dat de muziek klinkt. Mel barst in tranen uit en Dewi troost hem. Een impact die ik herken. Ondanks de levensstandaard blijft dit afscheid nemen van familie dit is wel vice versa. Tonny is heel stil. Voor haar was het nu ook geen vakantie, maar pulang(naar huis) bij familie in Waai. Als onze handen elkaar raken, zijn woorden niet meer nodig. We begrijpen elkaar en beseffen dat ons hart voor eeuwig gebonden is aan Waai. Deze laatste dag op Waai was weer zo’n dag waar we een miljoen dingen gedaan hebben, gepropt in 1 dag. De vermoeidheid voelen we niet en weten dat we nu moeten uitrusten. Er rest ons nog 1 dag Ambon en dan gaan we naar Bali. Dus eerst inpakken, maar dat doen we morgen.
De laatste dag op Ambon hebben we eerst uitgeslapen. Dewi en Melvin kwamen het ontbijt bij ons brengen. Lekkere pancakes en geroosterd brood en warme thee. Na het ontbijt hebben we alles ingepakt, zodat we de volgende dag gewoon op tijd op kunnen staan (04.00 uur) om op tijd te vertrekken. Na het inpakken hebben we met Liz afgesproken waar we elkaar in Ambon gaan treffen. Eerst bij Natsepa, roedjak gaan eten(fruit lekkere tropische vruchten die doordat ze jong zijn wat zurig zijn) in combinatie met roedjaksaus dat vers van de pers voor je gemaakt wordt. Je mag zelf zeggen of je pittig wilt of niet. Het was weer superheerlijk. Door de gevijzelde katjang was mmmm te lekker voor woorden. Het is echt ontzetten druk geworden bij Natsepa. Het verkeer uit Ambon houdt zich op bij de kruising naar de warmwaterbronnen en naar Tolehu-Waai en natuurlijk het verkeer uit de tegengestelde richting. Je ziet overal wel een politieagent staan , maar je ziet ze ook gewoon niets doen of ook eten, ondanks dat ze dienst hebben! Het is vakantie, ook voor de mensen hier die het Suikerfeest vieren. Na de roedjak zijn we naar Ambonstad gegaan waar we eerst stoelen zijn gaan kopen voor tante Saar. De koop is gedaan en de stoelen staan te wachten tot 1 van haar kinderen het komt ophalen. Liz treffen we in de buurt en met haar gingen we lekker even cake eten in een kopi en teh bar. Lekkere cakes, koekies, zoete dingen en drinks. Daarna zijn we naar Bung Cun Bakarbessy gegaan. Usi Leni heeft ons uitgenodigd om nog te komen eten voor we naar huis gaan. Heel gastvrij en heel lief. Mel en Dewi kunnen heel goed met de kinderen van Bung Cun opschieten dus het is gelijk weer leuk voor de laatste avond. Het eten was weer verrukkelijk ze had speciaal voor ons gebakken garnalen gemaakt en weer heerlijke soep met vogeleieren enz. alles was lekker. De liefde en gastvrijheid was heel goed voelbaar. Nu was ook arcel thuis en die kon mij nog herinneren, ondanks dat hij toen nog heel klein was.
Na het eten was het uitrusten geblazen voor de vlucht naar Bali. We namen afscheid van Liz en gingen naar bed. De volgende ochtend stonden Johnny, Ona en Litha al op ons te wachten om ons naar Laha te brengen. De koffers werden in een andere auto gedaan en we gingen. Op Laha, stond Hedy(de dochter van Bung Cun, op ons te wachten om ons te helpen bij het inchecken. Wel makkelijk als er hulp is bij het inchecken, want we hadden 4 koffers klaar staan 1 zware handbagage om geen overgewicht te hebben. Dit hebben we gelijk kunnen inleveren zonder dat we voor het overgewicht hoefden te betalen. Cool! Na een laatste kopje thee met de familie, namen we afscheid. Moeilijk, maar het was genoeg voor nu! Het is weer tijd om aan onszelf te denken! Dus Bali……let op……we komen er aan!
Tenslotte nog iets over ons :
We verkeren alle 4 in goede gezondheid ondanks dat we in de 4 weken wel geteisterd zijn door diarree(gelukkig niet 4 weken lang) muggensteken(wel normaal toch hier) ondanks deet en after bite, we zijn alle 4 wel 1 dag buitenspel geweest gelukkig dat we niet alle 4 tegelijk ziek zijn geworden maar gespreid over de vakantie. Al met al hebben we goed op elkaar gelet en soms gingen we wel eens te veel hooi op ons vorkje nemen. Maar we zijn een ervaring rijker en vooral heel veel liefde mogen ervaren die we zowel van de mensen kregen maar we hebben het ook mogen geven! Een tijd in Ambon blijft een aparte ervaring. Dus geen vakantie meer maar Pulang ke Ambon manisé!

Ik zal wel het e.e.a. vergeten zijn, of misschien zelfs te veel getikt hebben, maar dat is omdat dit maar tikwerk is. Tevens vergemakkelijkt het het navertellen aan jullie. Mijn openhartigheid in zaken doe ik omdat ik wil dat mensen dit weten. Het leven is nu eenmaal zo! De 1 is zeer gesloten terwijl de ander openhartig is. Maak je keuze, want ik heb de mijne gemaakt! Kissss voor jullie allen want wij denken altijd aan jullie en we komen er aan!